Ülkemizi çevreleyen denizlerde yaşayan hayvanların bazıları, avlarını yakalamak veya kendilerini savunmak üzere vücutlarının çeşitli yerlerinde savunma aygıtları, zehir içeren bezler ya da elektrik deşarjı oluşturabilecek organlara sahiptir. Yaz mevsiminde denizin tadını çıkarmak isterken deniz canlılarının sürprizleri ile karşılaşabilirsiniz. Sahilde başınıza gelen zehirli hayvan sokmaları ya da çarpmaları sağlığınız için tehlikeli olabilir. Küçük bir diken batması büyük bir yara haline gelebilir. Zehir, hem sinir sistemini hem de kalbi etkileyici olabilir. Zehirli diken, doğrudan doğruya toplardamara saplanırsa sonuç, ani ölüm bile olabilir. Tehlikeli olan bu deniz canlıları tehlikeleri bakımından 3 kısımda incelenmektedir:
1)Saldırıcı ve yırtıcı canlılar(köpek balıkları v..b.)
2)Fanerotoksik (açık zehirli) canlılar (batırarak zehirleyenler)
3)Kriptotoksik (gizli zehirli) canlılar(yenmesi halinde zehirleyenler)
Aktif Zehirli Balıklar: Genellikle diken gibi bir zehirleme aygıtına sahiptirler. Zehir dikenine, genellikle yavaş yüzen, dibe bağımlı yaşayan türlerde rastlanır. Dipten bağımsız yaşayan türlerdeyse bu tip uyumlar kuyruk bölgesinde bulunup,çok ender olarak gözlenir.
Ülkemiz sahillerinde bilinen en zehirli balıklar Trakonyalardır.
Pasif Zehirli Balıklar: Balığın yenmesiyle pasif olarak zehir etkisi yaratan grubu oluşturmaktadır. Zehirleri etlerinde, kanlarında, deri ve yumurtalarında bulundururlar.
Ülkemizde zehirli balıklar kıkırdaklı ve kemikli zehirli balıklar olarak ikiye ayrılırlar. Bazıları şu şekildedir;
Kıkırdaklı Zehirli Balıklar:
•İğneli Vatoz: Akdeniz de görülür. İğnelerinde zehir bulunur.
•Rina Balıkları: Zehirli dikenini batırır.
Kemikli Zehirli Balıklar:
•Üzgün: Zehir etkileri diğerlerine göre daha azdır.
•İskorpit: Akdeniz ve Karadeniz de bulunur. Dikenlerinde zehir bulunur.
•Tiryaki: Göğüs yüzgeçlerinde zehirli dikenleri vardır.
•Trokanya: Ilık denizlerin sahil bölgelerinde yaşarlar. Dikenlerinde zehir bulunur.
Denizde Bulunan Diğer Zehirli Canlılar:
•Denizanası: Dokungaçlarında zehirli bir sıvı bulunur.
•Balon Balığı: Akdeniz sularında bulunur. Yenmesi halinde zehirler.
•Kum trakonyası: Ilık denizlerin sahil bölgelerinde yaşarlar. Dikenlerinde zehir bulunur.
•Lipsos Balığı: Marmara ve Ege’de çok rastlanır. Dikenleri çok zehirlidir.
•Müren Balığı: Ege ve Akdeniz kıyılarında rastlanabilir. Isırarak zarar verirler.
•Çarpan balığı: Akdeniz de bulunur. Dikenleri zehirlidir.
•Sokar Balığı: Kızıldeniz göçmenidir. Sırt ve karın yüzgeçlerinin tümü zehirli bezleri taşır.
•Varsam: Karasularımızda mevcuttur. Sırt yüzgeç dikenleri zehirlidir.